Tussenevaluatie milieu- en waterbeleid provincie Noord-Brabant

Provincies hebben belangrijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden op het gebied van ruimtelijke ordening, ze zorgen voor schoon zwemwater, realiseren nieuwe natuur en behouden huidige natuur. Ze houden daarnaast ook toezicht op waterschappen en op de naleving van milieuwetten voor lucht, bodem en water en ze gaan verontreiniging tegen, bijvoorbeeld door bodemsanering.

Integraal milieu- en waterbeleid

In december 2015 is door de Provinciale Staten van Noord-Brabant het Provinciaal Milieu- en Waterplan 2016-2021 (PMWP) vastgesteld. Gelijktijdig met het PMWP hebben de Algemene Besturen van de waterschappen Waterbeheerprogramma's vastgesteld voor de periode 2016-2021.

Het PMWP bevat het water- én milieubeleid van de provincie Noord-Brabant. Het is opgebouwd uit de thema’s Gezonde fysieke leefomgeving, Veilige fysieke leefomgeving en Groene groei. Hiermee bestrijkt het plan een brede verscheidenheid aan beleidsmatige onderwerpen. Van het bestrijden van geluidsoverlast tot het zorgen voor schoon oppervlakte- en grondwater; van het realiseren van een schone en vitale bodem tot het beheersen van overstromingsrisico’s.

Met de komst van het PMWP hebben de provincie en de Brabantse waterschappen gekozen voor een integrale en gebiedsgerichte benadering van de fysieke leefomgeving. Voor de provincie en de waterschappen betekent deze benadering ook een andere manier van werken. Om complexe water- en milieuvraagstukken op te kunnen lossen, moeten de provincie en de waterschappen samenwerken met lokale, regionale en landelijke partners en ruimte geven voor initiatieven uit de samenleving.

Tussenevaluatie

Panteia en KWINK hebben in 2018 een tussentijdse beleidsevaluatie uitgevoerd. Deze tussenevaluatie heeft als doel te achterhalen of de provincie Noord-Brabant en de waterschappen op de goede weg zijn bij de uitvoering van het milieu- en waterbeleid. Het onderzoek bestond uit een uitvoerige documentanalyse en gesprekken met betrokkenen van binnen en buiten de provincie en waterschappen.

Inhoudelijke voortgang

Panteia en KWINK concluderen dat de gewenste voortgang wordt geboekt op de milieuthema’s luchtkwaliteit, licht, geur, geluid, bodemverontreiniging en de waterthema’s vismigratie, waterberging, kreekherstel, waterveiligheid en wateroverlast.

Daarnaast zijn er thema’s die om aandacht vragen zoals duurzame grondstofvoorziening, duurzame benutting van de ondergrond en vitale bodem.

Er wordt ook geconcludeerd dat op een aantal waterthema’s tijdig doelbereik onwaarschijnlijk is. Dit betreft o.a. de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater en de  verdrogingsbestrijding natuur.

Integraliteit in beleid en de veranderende rol van de overheid

Het PMWP is een belangrijke stap naar een meer integrale werkwijze van de provincie en de waterschappen. Steeds meer onderwerpen worden integraal opgepakt (zoals het thema Duurzame benutting van de ondergrond) en de eerste resultaten hiervan worden zichtbaar in de praktijk. We constateren echter ook een aantal aandachtspunten. Zo is een integrale aanpak geen oplossing voor alle opgaven. Het PMWP maakt onvoldoende duidelijk bij welke opgaven een integrale aanpak van toegevoegde waarde is en bij welke niet. Ook constateren we dat de beweging naar meer integraliteit interne organisatorische grenzen bij de provincie blootlegt.

Voortzetten ingezette koers

De tussenevaluatie laat zien dat op de verschillende thema’s binnen het milieu- en waterbeleid projecten en initiatieven zijn gestart en voortgang wordt geboekt. Maar ook dat er voor de komende jaren nog de nodige inhoudelijke uitdagingen resteren. De tussenevaluatie brengt ook aan het licht dat verdere beleidsintegratie en het doorontwikkelen van de werkwijze van de provincie en de waterschappen nodig zijn om ambities en doelen op termijn te kunnen bereiken. We adviseren dan ook om de ingezette koers bij de provincie en de waterschappendoor te zetten.

In de Statenmededeling van 22 januari 2019 gaan de Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant in op de conclusies en aanbevelingen uit de tussenevaluatie.